Αν και είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο του πνεύμονα ωστόσο μόλις πρόσφατα μετρήθηκε ο τρόπος και ο βαθμός που συμβαίνει αυτό αλλά και ποια άλλα όργανα επηρεάζει.
Οι άνθρωποι που καπνίζουν ένα πακέτο τσιγάρων κάθε μέρα για ένα χρόνο αναπτύσσουν κατά μέσο όρο 150 επιπρόσθετες μεταλλάξεις απο τις συνηθισμένες σε κάθε κύτταρο των πνευμόνων (!), 100 περισσότερες στα κύτταρα των φωνητικών χορδών και περισσότερες στο στόμα, στην ουροδόχο κύστη, στο συκώτι και σε άλλα όργανα τα οποία δεν έρχονται σε άμεση επαφή με τον καπνό και αυτό είναι το πιο ανησυχητικό.
Για παράδειγμα σε κάθε πακέτο τσιγάρο που καπνίζουμε κάθε μέρα για ένα έτος, δημιουργούνται 18 μεταλλάξεις σε κάθε κύτταρο στην ουροδόχο κύστη.
Ενώ τα χημικά στοιχεία της καύσης του καπνού έχουν συνδεθεί με τουλάχιστον 17 καρκίνους ωστόσο οι ακριβείς μηχανισμοί που προκαλούν μεταλλάξεις στο DNA δεν είχαν διευκρινιστεί μέχρι σήμερα.
Περίπου 70 από τα 7.000 χημικά στοιχεία του καπνού είναι βεβαιωμένο επιστημονικά ότι προκαλούν καρκίνο. Μερικά από αυτά προκαλούν απευθείας μεταλλάξεις στο DNA των κυττάρων ενώ άλλα κάνουν έμμεση ζημιά στη λειτουργία τους. Όσο περισσότερες μεταλλάξεις υπάρχουν στο κάθε κύτταρο τόσο περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν είναι να μετατραπούν σε καρκινικά.
Ο λόγος που οι άνθρωποι που καπνίζουν τακτικά και για χρόνια δεν αναπτύσσουν καρκίνους είναι γιατί οι ζημιές στο DNA γίνονται σε σχετικά ακίνδυνα σημεία. Αλλά σε πολλές περιπτώσεις η ζημιά γίνεται σε πιο επικίνδυνα σημεία με τα γνωστά αποτελέσματα.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τον θεωρητικό βιολόγο Ludmil Alexandrov, στο Los Alamos National Lab στο Νέο Μεξικό στις Η.Π.Α., και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science. O καθηγητής παρομοιάζει το κάπνισμα με το παιχνίδι της Ρώσικης Ρουλέτας και το κακό είναι ότι ακόμα και να έχουμε καπνίσει 4 πακέτα σε όλη τη ζωή μας η ζημιά στο DNA έχει γίνει όπως και γίνεται και στις περιπτώσεις του παθητικού καπνίσματος.