Τα γονίδια που συνδέονται με την εκπαίδευση και τη γονιμότητα εξαρτώνται από το πότε και πού ζείτε
Γονιμότητα Έρευνα

Τα γονίδια που συνδέονται με την εκπαίδευση και τη γονιμότητα εξαρτώνται από το πότε και πού ζείτε

Διαφορετικά γονίδια επηρεάζουν το μορφωτικό επίπεδο και τη γονιμότητα σε διαφορετικούς χρόνους και τόπους, σύμφωνα με νέα έρευνα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσαμε να χάνουμε σημαντικές παραμέρους όταν προσπαθούμε να βγάλουμε συμπεράσματα σχετικά με την επίδραση των γονιδίων στην ανθρώπινη συμπεριφορά, επειδή ο συνδυασμός συνόλων δεδομένων από πολύ διαφορετικές χώρες και ιστορικές περιόδους θα μπορούσε να θολώσει τα νερά.

Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τακτικά μελέτες συσχέτισης με το γονιδίωμα (genome-wide association studies – GWAS) οι οποίες απομονώνουν γονίδια που συνδέονται με ορισμένα αποτελέσματα. Για φυσικά χαρακτηριστικά όπως το ύψος και ο ΔΜΣ (δείκτης μάζας σώματος), η σύνδεση είναι σχετικά απλή. Όταν πρόκειται για την ανθρώπινη συμπεριφορά, όπως η κατοχή παιδιών ή η επιτυχία στην εκπαίδευση, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να προσδιοριστεί η επίδραση των γονιδίων σε σύγκριση με άλλους εξωτερικούς παράγοντες. Η νέα έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Human Behavior, διαπίστωσε ότι τα γονίδια που συνδέονται με διαφορετικά αποτελέσματα, όπως η εκπαίδευση και η γονιμότητα, διαφέρουν με την πάροδο του χρόνου και από τόπο σε τόπο – ίσως επειδή το κοινωνικό πλαίσιο για την εκπαίδευση και την αναπαραγωγή μπορεί να ποικίλει τόσο πολύ σε διαφορετικούς χρόνους και πολιτισμούς.

Οι μελέτες GWAS συχνά συνδυάζουν γενετικά δεδομένα από άτομα από διαφορετικές χώρες και ιστορικές χρονικές περιόδους, προκειμένου να αποκτήσουν ένα αρκετά μεγάλο μέγεθος δείγματος. Κάνοντας αυτό υποθέτουν ότι η επίδραση των γονιδίων στα άτομα είναι καθολική σε όλο το χρόνο και τον τόπο, αλλά τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι αυτό δεν συμβαίνει. Προηγούμενες μελέτες εκτιμούν ότι οι γενετικές διαφορές πρέπει να είναι σε θέση να εξηγήσουν περίπου το 15% των διαφορών στη γονιμότητα μεταξύ ατόμων σε έναν πληθυσμό και έως και το 25% των διαφορών στο μορφωτικό επίπεδο. Ωστόσο, οι μεγάλες μελέτες GWAS που αποσκοπούσαν στην αποκάλυψη των συγκεκριμένων γονιδίων που σχετίζονται με τη γονιμότητα και την εκπαίδευση, έχουν επιφέρει πολύ χαμηλότερες εκτιμήσεις, που κυμαίνονται από 1 έως 4%. Σύμφωνα με τα νέα ευρήματα, αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι μέθοδοι GWAS βασίζονται σε άκρως διαφορετικά σύνολα ατόμων, από διαφορετικές χώρες και ιστορικές περιόδους. Ο συνδυασμός αυτών των συνόλων δεδομένων θα μπορούσε να καλύψει μεγάλες διαφορές. Με άλλα λόγια, αν τα γονίδια που είναι σημαντικά για τη γονιμότητα ή την εκπαίδευση διαφέρουν μεταξύ των χωρών και της ιστορικής περιόδου, μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστούν γενετικές παραλλαγές όταν συνδυάζονται δεδομένα από διάφορους πληθυσμούς.

Για να δοκιμάσουν αυτή την υπόθεση, οι ερευνητές, από το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και άλλα διεθνή ιδρύματα, συνένωσαν σύνολα μεγάλων μοριακών γενετικών δεδομένων από έξι χώρες (Αυστραλία, Εσθονία, Ολλανδία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ, συνολικά 35.062 άνδρες και γυναίκες) και από διαφορετικές ιστορικές περιόδους.

Έδειξαν ότι περίπου το 40% των γενετικών επιπτώσεων στην εκπαίδευση και το χρόνο της γονιμότητας (δηλαδή, ηλικία όταν κάποιος έχει το πρώτο του παιδί), είναι «κρυμμένοι» ή «αποδυναμωμένοι» όταν τα δεδομένα σε πληθυσμούς σε διαφορετικές χώρες και χρονικές περιόδους συνδυάζονται. Για τον αριθμό των παιδιών, η τιμή αυτή αυξάνεται έως και 75%. Αντίθετα, διαπίστωσαν ότι τα φυσικά χαρακτηριστικά όπως το ύψος δεν επηρεάζονται. Τα γονίδια που συνδέονται με το ύψος φαίνεται να είναι τα ίδια σε όλους τους πληθυσμούς. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, στην περίπτωση χαρακτηριστικών συμπεριφοράς όπως η γονιμότητα, είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη η περίοδος της χώρας και η ιστορική περίοδος.

Ο επικεφαλής συγγραφέας Dr Felix Tropf, από το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και το κολλέγιο Nuffield, δήλωσε: “Η έρευνά μας έχει μεγάλη σημασία για το μέλλον της γενετικής ανακάλυψης των συμπεριφορικών αποτελεσμάτων και δείχνει ότι η απελευθέρωση μεγάλων δειγμάτων θα αποτελέσει ένα μεγάλο ορόσημο.”

Ο καθηγητής Melinda Mills, ανώτερος συγγραφέας και κύριος ερευνητής του έργου, πρόσθεσε: «Αυτή η μελέτη καταδεικνύει την αξία της διεπιστημονικής εργασίας και του πώς οι κοινωνικοί επιστήμονες επικεντρώνονται στο κοινωνικό περιβαλλοντικό πλαίσιο και μας επιτρέπουν να θέσουμε ριζικά νέα ερωτήματα. Αυτή η μελέτη δείχνει ότι ειδικά για τη συμπεριφορά και για σύνθετα χαρακτηριστικά, οι γενετικές επιρροές μπορεί να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το κοινωνικό περιβάλλον».