Από τότε που γεννήθηκε πριν από 39 χρόνια το πρώτο “παιδί του σωλήνα», περίπου 6.5 εκατομμύρια παιδιά γεννήθηκαν χάρη στην εξωσωματική γονιμοποίηση και παρόμοιες τεχνικές. Αλλά μόλις τώρα αρχίζουμε να μαθαίνουμε για τη μακροπρόθεσμη υγεία των ανθρώπων που γεννήθηκαν με τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (ART), οι οποίοι ενδέχεται να έχουν υψηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας στη μετέπειτα ζωή τους.
“Σήμερα, 1 στα 30 μωρά στην Ιαπωνία προκύπτει μέσω ART”, λέει ο Tomoya Hasegawa του ιατρικού πανεπιστημίου του Τόκιο. Τα μωρά IVF είναι συνήθως υγιή, αλλά τείνουν να έχουν μικρότερο βάρος γέννησης. Μεγάλες μελέτες που δεν εξέτασαν τη μέθοδο σύλληψης έχουν διαπιστώσει στο παρελθόν ότι το χαμηλό βάρος γέννησης συνδέεται με την παχυσαρκία και τον διαβήτη των ενηλίκων.
Για περαιτέρω διερεύνηση, η Heleen Zandstra του Ιατρικού Κέντρου του Μάαστριχτ, στις Κάτω Χώρες και η ομάδα της έχουν συγκρίνει τις επιπτώσεις της χρήσης δύο διαφορετικών μέσων καλλιέργειας για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη των πρώιμων εμβρύων της IVF. Νωρίτερα είχαν διαπιστώσει ότι ένα από τα θρεπτικά μέσα καλλιέργειας σχετιζόταν με μωρά που ήταν 112 γραμμάρια ελαφρύτερα κατά τη γέννηση από εκείνα που άρχισαν τη ζωή τους στο άλλο μέσο. “Αυτή είναι μια μεγάλη διαφορά, δεδομένου ότι τα μωρά ζυγίζουν μόνο 3 κιλά,” λέει η Zandstra.
Τώρα η ομάδα έχει παρακολουθήσει αυτά τα μωρά στην ηλικία των 9 ετών, καταγράφοντας το ύψος, το βάρος και τη λιπαρή μάζα των 136 παιδιών, καθώς και την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό τους. Με έκπληξη διαπίστωσαν ότι, ενώ τα παιδιά που προέκυψαν χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε τύπο μέσου καλλιέργειας ήταν γύρω στο ίδιο ύψος, ο ΔΜΣ της ομάδας που ήταν πιο ελαφρύς κατά τη γέννηση ήταν κατά μέσο όρο 0,9 χαμηλότερος από εκείνον της ομάδας που περιείχε τα βαρύτερα μωρά. “Υπήρξε διαφορά βάρους 2 κιλών”, λέει η Zandstra.
Γονιδιακή δραστηριότητα
Ωστόσο, και οι δύο ομάδες ήταν βαρύτερες από το μέσο βάρος των παιδιών ηλικίας 9 ετών, που ζούσαν υπό παρόμοιες συνθήκες, και είχαν περισσότερο κοιλιακό λίπος. Δεδομένου ότι τα βαρύτερα παιδιά είναι πιο πιθανό να γίνουν παχύσαρκα αργότερα, τα αποτελέσματα είναι ανησυχητικά, λέει η Zandstra, η οποία παρουσίασε τα ευρήματά της στην ετήσια συνάντηση της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας (ESHRE) στην Ελβετία τον Ιούλιο.
Στην ίδια συνάντηση, ο Hasegawa παρουσίασε την ανάλυσή του σε 1830 παιδιά στην Ιαπωνία. Η ομάδα του διαπίστωσε ότι τα μωρά που προέκυψαν με ART ήταν βαρύτερα από τα φυσικά συλληφθέντα μωρά όταν γεννήθηκαν, αλλά δεν υπήρχε πραγματική διαφορά στους 18 μήνες. Ωστόσο, τα παιδιά από ART ήταν βαρύτερα ξανά σε ηλικία 6 ετών. “Τα αποτελέσματα μάς προκάλεσαν έκπληξη”, λέει ο Hasegawa.
Αυτά τα ευρήματα προσθέτουν στην αυξανόμενη απόδειξη ότι υπάρχει κάτι σχετικά με τις ART που φαίνεται να επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσονται τα έμβρυα. Προηγούμενες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι τα παιδιά που έχουν συλληφθεί χρησιμοποιώντας ART στη Νορβηγία φαίνεται να έχουν ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνων του αίματος αργότερα, ενώ άλλες έρευνες έχουν συνδέσει τις ART με υψηλότερο κίνδυνο για γενετικές ανωμαλίες.
Μια θεωρία είναι ότι οι θεραπείες γονιμότητας μπορεί να επηρεάσουν τη μελλοντική υγεία ενός ατόμου μεταβάλλοντας τη δραστηριότητα των γονιδίων κατά την ανάπτυξη των εμβρύων. Οι πρώτες μέρες ανάπτυξης είναι ζωτικής σημασίας για τον προσδιορισμό των γονιδίων που θα ενεργοποιηθούν ή θα απενεργοποιηθούν για την υπόλοιπη ζωή ενός ατόμου και η διαδικασία καλλιέργειας εμβρύων πριν από την εμφύτευσή τους έχει βρεθεί ότι επηρεάζει αυτό στα ποντίκια.
Άγνωστες επιδράσεις
Η έρευνα σε ανθρώπινα έμβρυα έχει διαπιστώσει ότι οι διαφορές στο μέσο καλλιέργειας μπορούν να επηρεάσουν την υγεία των εμβρύων και συγκεκριμένα να ευνοήσουν την ανάπτυξη των αρσενικών ή θηλυκών εμβρύων, αλλά είναι δύσκολο να εντοπιστεί αυτό που θα μπορούσε να προκαλέσει αυτό, επειδή τα συστατικά των μέσων καλλιέργειας στις ART αποτελούν βιομηχανικό μυστικό.
Αλλά είναι επίσης πιθανό οι διαφορές υγείας που παρατηρούνται στους ανθρώπους που σχεδιάζονται μέσω ART να μην προκαλούνται από τις χρησιμοποιούμενες τεχνικές, αλλά να σχετίζονται με την υπογονιμότητα των γονέων τους.
Ποια ευρήματα στα βρέφη και τα παιδιά έχουν κάποια σημασία για τη μετέπειτα υγεία των ενηλίκων, δεν είναι ακόμη γνωστά. Η Louise Brown, ο πρώτος άνθρωπος που γεννήθηκε μέσω της εξωσωματικής γονιμοποίησης, είναι μόνο 39 ετών – δεν γνωρίζουμε ακόμα τι θα συμβεί με τους ανθρώπους που γεννήθηκαν με εξωσωματική γονιμοποίηση στην ηλικία των 50 ετών, λέει η Zandstra.
Αλλά οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να είναι επιφυλακτικοί με τις θεραπείες γονιμότητας. “Γνωρίζουμε ότι η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι ασφαλής, επειδή έχουμε τόσα παιδιά”, λέει η Arianna D’Angelo, η οποία συντονίζει την ομάδα ESHRE για την ασφάλεια στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. “Δεν πρέπει να ανησυχούμε, αλλά πρέπει να κάνουμε περισσότερα για την παρακολούθηση των παιδιών. Οι μελέτες ενδέχεται να επισημάνουν προβλήματα αργότερα στη ζωή », λέει η D’Angelo.