Κάθε Ιούνιο, ο Διεθνής Μήνας Ευαισθητοποίησης για την Υπογονιμότητα χρησιμεύει ως ευκαιρία για να τονιστούν οι αγώνες και το κοινωνικό στίγμα που συνδέεται με την υπογονιμότητα.
Η χαρά και ο ενθουσιασμός των γυναικών που ανακαλύπτουν ότι η ζωή μεγαλώνει μέσα τους είναι μια μοναδική, ανεξιχνίαστη στιγμή που πολλές ονειρεύονται να ζήσουν κάποια μέρα.
Οι μέλλουσες μητέρες συχνά αρχίζουν να αναρωτιούνται πώς να ονομάσουν το παιδί τους, ποιανού χαρακτηριστικά θα κληρονομήσουν ή πώς θα είναι το νηπιαγωγείο τους, ενώ ανυπομονούν για τη συναισθηματική στιγμή που επιτέλους θα συναντήσουν το μωρό τους για πρώτη φορά.
Για τη Σοφία, το 2020 ήταν η χρονιά που ένιωσε αυτή τη συναισθηματική βιασύνη για πρώτη φορά όταν ανακάλυψε ότι περίμενε τρίδυμα μετά τον πρώτο της κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF).
Η Σοφία είχε επιλέξει την εξωσωματική γονιμοποίηση εκείνη την εποχή μετά τη διάγνωση της υπογονιμότητας πρώτου βαθμού λόγω προηγούμενων χειρουργικών επεμβάσεων, οι οποίες κατέστησαν την εγκυμοσύνη της ένα θαύμα.
Αλλά η ζωή της άλλαξε μετά την απροσδόκητη απώλεια εγκυμοσύνης σε μόλις 19 εβδομάδες, προκαλώντας αισθήματα αυτοήττας και συντριπτικό βάρος θλίψης.
«Διαχειρίζομαι τη δική μου νοοτροπία και την αίσθηση ότι με κάποιο τρόπο αποτυγχάνω ως γυναίκα, ότι το σώμα μου δεν είναι σε θέση να κάνει το μόνο πράγμα που είχε σχεδιαστεί να κάνει. Πιστεύω ότι πολλές γυναίκες παλεύουν με αυτό το κομμάτι ειδικά», είπε η Σοφία, η οποία εδρεύει στο Κατάρ, στο Doha News.
Χρειάστηκαν άλλοι δύο ανεπιτυχείς κύκλοι για να καλωσορίσει τελικά τη θαυματουργή κόρη της, η οποία είναι τώρα ενός έτους.
Αλλά η Σοφία δεν είναι μόνη, καθώς η περίπτωσή της αντιπροσωπεύει μια από τις εκατομμύρια άλλες γυναίκες παγκοσμίως που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση, μια συντριπτική και δαπανηρή διαδικασία που συχνά βοηθά στη σύλληψη.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ένα ωάριο γονιμοποιείται από σπέρμα έξω από το σώμα πριν μεταφερθεί στη μήτρα.
Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 2,5 εκατομμύρια κύκλοι εξωσωματικής γονιμοποίησης πραγματοποιούνται παγκοσμίως, όπου ένας στους έξι ανθρώπους αντιμετωπίζει υπογονιμότητα, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Ενώ η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι μια κοινή διαδικασία που υπάρχει εδώ και δεκαετίες, έχει μεγάλο συναισθηματικό και ψυχικό αντίκτυπο στις γυναίκες – μια πλευρά που συχνά περνά απαρατήρητη.
«Υπάρχει άγχος που σχετίζεται με την έναρξη του ταξιδιού της εξωσωματικής γονιμοποίησης, θα έχει επιτυχία; Μπορεί να αποτύχει; Θα είναι τα μωρά φυσιολογικά, θα ανεχτώ τα φάρμακα, πόσο ακριβά μπορεί να είναι, θα πάρω την κατάλληλη υποστήριξη κ.λπ.», είπε η Δρ Ζεϊνάμπ Ιμάμ, Επικεφαλής του Τμήματος Ψυχικής Υγείας των Γυναικών στο Sidra Medicine στο Κατάρ, στο Doha News.
«Η ψυχική ασθένεια δεν είναι έγκλημα:» Ο ειδικός του Κατάρ ρίχνει φως στην ψυχική υγεία της μητέρας
Η ίδια η απόφαση να υποβληθούν σε εξωσωματική γονιμοποίηση δεν είναι απλή, ιδιαίτερα δεδομένου του χρόνου που χρειάζονται πολλοί για να εκπαιδευτούν σχετικά με τη διαδικασία, τις πολλές επιπλοκές της και να σκεφτούν με τον εαυτό τους ψυχικά και σωματικά αν είναι μια επιπλέον πρόκληση που θέλουν να υποστούν.
Η Umayma Abdul, μια νέα μητέρα με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, πήρε την απόφαση το 2021 αφού προσπάθησε να μείνει έγκυος για τέσσερα έως πέντε χρόνια. Αυτό που τη βοήθησε να πάρει την απόφαση ήταν όλοι οι ανοιχτοί πόροι για την εξωσωματική γονιμοποίηση στο YouTube.
Ωστόσο, η διαδικασία είχε τις δικές της επιπλοκές.
Ο πρώτος γύρος της μητέρας με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο έληξε με μια έκτοπη εγκυμοσύνη, η οποία συμβαίνει όταν ένα γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτεύεται έξω από τη μήτρα. Μόλις μια επείγουσα χειρουργική επέμβαση και ένα χρόνο μετά από το περιστατικό πήγε για άλλη μια μεταφορά, με αποτέλεσμα την εγκυμοσύνη της.
«Παγωμένος χρόνος»
Ένα σημαντικό μέρος της διαδικασίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι η μεγάλη αναμονή για αποτελέσματα που δεν τελειώνουν απαραίτητα με μια εγκυμοσύνη. Τουλάχιστον το 33% των γυναικών που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση για να μείνουν έγκυες κατά τον πρώτο κύκλο, ενώ περισσότερο από το 50% χρειάζονται περισσότερους κύκλους για να συλλάβουν.
Με την εγκυμοσύνη να μην είναι εγγυημένη, το συντριπτικό άγχος της περιόδου αναμονής είναι ένα από τα πιο δύσκολα μέρη του ταξιδιού της εξωσωματικής γονιμοποίησης, με τις γυναίκες να κάνουν ταχυδακτυλουργίες μεταξύ ελπίδας και απελπισίας.
Τόσο για τη Sophia όσο και για την Umayma, ο μεγαλύτερος αγώνας τους ήταν η αναμονή, μια περίοδος που γεμίζει το μυαλό τους με πολλαπλά «τι θα γινόταν;»
«Ήξερα ότι ήταν ένα μακρύ ταξίδι με πολλά βήματα. Μέχρι που εκείνο το μωρό ήταν στην αγκαλιά μου, ένιωθα πάντα ένα «τι θα γινόταν αν». Η πίστη μου στο σχέδιο του Θεού με κράτησε δυνατά», είπε η Umayma.
Έχοντας βιώσει αρκετούς ανεπιτυχείς κύκλους, η Σοφία δεν μπορούσε παρά να παραμείνει κολλημένη στη στιγμή που έχασε τα τρίδυμα της. Μόλις έφτασε στην 34η εβδομάδα της εγκυμοσύνης της, κατάφερε να πάρει ξανά ανάσες.
«Την 19η εβδομάδα δεν ανέπνεα, πώς ένιωθα καθόλου. Επειδή λένε ότι το σώμα θυμάται την πρώτη ημερομηνία τοκετού και μπορεί να ξεκινήσει τον τοκετό. Ήταν φρικτό. Αλλά το περάσαμε και αποκτήσαμε ένα υγιέστατο κοριτσάκι. Δόξα τω Θεώ», αφηγήθηκε η Σοφία, αναφερόμενη στην περίοδο που είχε την αποβολή της.
Ανατρέχοντας στην προηγούμενη εμπειρία της, η Σοφία είπε ότι ένιωθε σαν να «πάγωσε ο χρόνος» κατά τη διάρκεια της περιόδου αναμονής των αποτελεσμάτων των δύο εβδομάδων, η οποία όπως είπε ήταν πιο δύσκολη από τον σωματικό πόνο των ορμονικών ενέσεων.
«Πάγωσα, ήταν σαν να φοβόμουν να πάρω μια ανάσα, είναι δύσκολο να το εξηγήσω, αλλά ήθελα απλώς να μην υπάρχω για δύο εβδομάδες και να προχωρήσω γρήγορα. Απλώς κοιμήσου και ξυπνήστε […] Οι σκέψεις πήγαν με επαναλαμβανόμενα μοτίβα – δεν θα λειτουργήσει, πρέπει να το ξαναπεράσουμε», είπε η Σοφία.
Η υπογονιμότητα από μόνη της μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD), με αρκετές περιπτώσεις να προκαλούνται από την οδυνηρή εμπειρία θεραπειών γονιμότητας όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση, σύμφωνα με τα ευρήματα πολυάριθμων μελετών.
Ο Δρ. Imam τόνισε τη σημασία της αναζήτησης ψυχικής υγείας καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού της εξωσωματικής γονιμοποίησης, δηλώνοντας ότι μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες να αντιμετωπίσουν καλύτερα τα συναισθήματα αβεβαιότητας, απελπισίας και φόβου.
«Ένας σύμβουλος ή θεραπευτής θα είναι σε θέση να παρέχει δομημένη υποστήριξη για ήπιο έως μέτριο άγχος και να παραπέμπει σε ψυχίατρο εάν τα συμπτώματα είναι σοβαρά. Τα σοβαρά συμπτώματα μπορεί να απαιτούν θεραπεία με φάρμακα εκτός από τη θεραπεία», είπε ο Δρ. Imam.
Παρά το γεγονός ότι είχε πτυχίο ψυχολογίας, η Σοφία ένιωσε την ανάγκη να απευθυνθεί σε έναν θεραπευτή για να επεξεργαστεί καλύτερα τα συναισθήματά της και να ακούσει τη φωνή της αντί για «ανεπιθύμητες συμβουλές» που θα μπορούσαν να συνέβαλαν στον αγώνα της.
«Το να χαλαρώνεις και να το αφήνεις να φύγει δεν θα κάνει μια γυναίκα έγκυο, αυτό είναι ίσως το πιο αναίσθητο και πιο συνηθισμένο πράγμα που λένε οι άνθρωποι. Ξέρω ότι εννοούν καλά, αλλά είναι ακυρωτικό και απορριπτικό. Κανείς δεν κάνει εξωσωματική γονιμοποίηση μόνο για πλάκα», είπε η Σοφία.
Ομοίως, η Umayma συμβούλεψε όσους έχουν αγαπημένα πρόσωπα που υποβάλλονται σε αυτή τη διαδικασία να τους παρέχουν την υποστήριξη που χρειάζονται, είτε απλά εμφανίζοντάς τους είτε παρέχοντάς τους δραστηριότητες που αποσπούν την προσοχή, όπως βλέποντας μια ταινία μαζί.
Κοινωνικό στίγμα
Οι ιστορίες που μοιράστηκαν οι γυναίκες στον αγώνα τους με την υπογονιμότητα όλα αυτά τα χρόνια, συμπεριλαμβανομένων διασημοτήτων όπως η Mariah Carey και η Jennifer Aniston, αναφέρουν συνήθως την πίεση του κοινωνικού στίγματος που περιβάλλει τη στειρότητα.
Η πίεση στις γυναίκες να συλλάβουν συχνά εμφανίζεται με το πρόσχημα ερωτήσεων όπως «πότε θα κάνεις μωρό;» Εκτός από την υπέρβαση των ορίων κάποιου, τα ερωτήματα εγκυμονούν επίσης στις γυναίκες το αίσθημα της αυτοαμφισβήτησης και της ανεπάρκειας, είπε ο Δρ Ιμάμ.
«Αυτό ασκεί μεγάλη πίεση στις γυναίκες να συλλάβουν ή να γίνουν μητέρες. Πολλοί πολιτισμοί βλέπουν την απόκτηση παιδιών ως απαραίτητο αποτέλεσμα του γάμου και οι άνθρωποι θα περιφρονούν τις γυναίκες που δεν μπορούν να συλλάβουν», πρόσθεσε ο ειδικός.
Για την Umayma, η κουλτούρα την πίεσε να βιαστεί στο ταξίδι της μητρότητας αντί να περιμένει με χαρά.
«Δυστυχώς η κουλτούρα μας έχει κανονικοποιήσει την παρενόχληση των γυναικών σχετικά με το πότε θα συλλάβουν εάν δεν έχουν μείνει έγκυος τα πρώτα χρόνια του γάμου. Ως ζευγάρι περιμέναμε με χαρά. Ταξιδέψαμε, επενδύσαμε και θέλαμε να είμαστε σταθεροί πριν φέρουμε ένα μωρό στον κόσμο», είπε η Umayma.
Η συντριπτική πίεση μπορεί να γίνει αισθητή και μεταξύ των ανδρών, οι οποίοι είναι μέρος του ταξιδιού της εξωσωματικής γονιμοποίησης καθώς βλέπουν και τους συζύγους τους να υποβάλλονται σε επώδυνες διαδικασίες. Αρκετές μελέτες, συμπεριλαμβανομένης μίας το 2021, διαπίστωσαν ότι οι ανησυχίες για τη γονιμότητα μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τα ζευγάρια σε αντίθεση μόνο με τη γυναίκα στη σχέση.
Μια μελέτη του 2012 είχε βρει ότι το 62% των ανδρών που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν την ίδια επιθυμία για γονεϊκότητα στους συζύγους τους.
Εξετάζοντας τη συνολική εικόνα του σύνθετου ψυχικού και συναισθηματικού τέλους της στειρότητας, του κοινωνικού στιγματισμού και των διαδικασιών όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση, ο Δρ. Ιμάμ συμβούλεψε τους ανθρώπους να μην «καμαρώνουν» και να επιτρέπουν στις γυναίκες να ανοιχτούν με τη δική τους άνεση.
«Μια γυναίκα που υπόκειται σε έρευνα ή σε θεραπεία για υπογονιμότητα βρίσκεται ήδη υπό μεγάλη πίεση […] Οι άνθρωποι πρέπει να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να περιεργάζονται και να επιτρέπουν στη γυναίκα να μοιράζεται μόνο τις πληροφορίες που μοιράζεται άνετα», δήλωσε ο Δρ. συμβουλεύτηκε.
Πηγή: dohanews.co